Professionele hulp bij partnergeweld en kindermishandeling leidt tot concrete en gunstige resultaten. Dat blijkt uit meerjarig onderzoek door het Verwey-Jonker Instituut bij 576 gezinnen in opdracht van onder meer de gemeente Den Haag. Bij de gevolgde en geholpen gezinnen nam de frequentie van geweld en mishandeling substantieel af. Bij 30 procent van de gezinnen stopte het geweld helemaal. Bij deze gezinnen nam bovendien het welzijn toe van ouders en kinderen – vrijwel tot het welzijnsniveau dat geldt voor de Nederlandse bevolking als geheel.
Daarnaast laat het onderzoek zien dat ouders en kinderen over het algemeen tevreden zijn met de hulp die zij geboden krijgen. Vooral de persoonlijke band met de hulpverlener is bepalend voor de mate van tevredenheid. Het gevoel respectvol te worden bejegend, serieus te worden genomen en een luisterend oor te ontmoeten, zijn daarbij belangrijke elementen.
“De uitkomsten van het onderzoek door Verwey-Jonker zijn een steun in de rug voor Veilig Thuis Haaglanden. Duidelijk is dat de gezamenlijke aanpak met alle partners in de aanpak huiselijk geweld zijn vruchten afwerpt en dat gezinnen waar geweld en kindermishandeling spelen steeds beter kunnen worden geholpen. Reden voor euforie is er niet. Elk gezin waar geweld voorkomt, is er één te veel. Wel sterken de uitkomsten van dit onderzoek ons in onze aanpak en zien we bovendien aanknopingspunten voor verdere verbetering”, zegt wethouder Kavita Parbhudayal (Zorg, Jeugd en Volksgezondheid), verantwoordelijk voor de aanpak van huiselijk geweld en voor VTH.
Veilig Thuis Haaglanden (VTH) is een van de 13 Veilig Thuis-regio’s waar het Verwey-Jonker Instituut anderhalf jaar lang gezinnen met kinderen heeft gevolgd waar partnergeweld of kindermishandeling speelt. Dit gebeurde vanaf het moment van melding bij Veilig Thuis. Tijdens het onderzoek door Verwey-Jonker vulden gezinnen (ouders en kinderen) gedurende anderhalf jaar drie keer vragenlijsten in. De conclusies van het onderzoek zijn gebaseerd op de 576 gezinnen die aan alle drie metingen hebben deelgenomen (633 ouders en 978 kinderen). Om inzicht te krijgen in de werkzame elementen van de geboden hulp, zijn er met 74 gezinnen diepte-interviews gehouden.
Voorzichtig optimistisch
Prof. dr. Majone Steketee, wetenschappelijk directeur van het Verwey-Jonker Instituut en bijzonder hoogleraar intergenerationele overdracht van geweld in gezinnen aan de Erasmus Universiteit, is voorzichtig optimistisch gestemd door de onderzoeksresultaten uit het vandaag gepubliceerde rapport ‘Kwestie van een lange adem: kan huiselijk geweld en kindermishandeling echt stoppen?’
En om op die vraag maar meteen een antwoord te geven: “Ja, dat kan, maar huiselijk geweld is een uiterst complex probleem. Er zijn verschillende soorten geweld, fysiek en geestelijk bijvoorbeeld en elke vorm moet anders worden aangepakt. Bovendien is geen gezin hetzelfde”. Om gezinnen uit de vicieuze cirkel van geweld te halen zijn maatwerk en een integrale aanpak nodig.
In de gezinnen die gemeld worden bij Veilig Thuis is sprake van veelvuldige en ernstige vormen van kindermishandeling. De meeste kinderen (91%) hebben te maken met mishandeling, verwaarlozing of geweld tussen hun ouders. Er is veel geweld (gemiddeld 74 incidenten op jaarbasis) tussen (ex)partners onderling. In 90% van de gezinnen komt partnergeweld voor: fysiek geweld (slaan, schoppen, krabben, bijten, verwondingen), psychisch geweld (vernederen, uitschelden, dreigementen uiten) en seksueel geweld. Het geweld tegen vrouwen is frequenter en ernstiger dan het geweld tegen mannen. Partnergeweld gaat vaak samen met geweld tegen kinderen. Bij de meeste gezinnen was sprake van zowel partnergeweld als direct geweld tegen kinderen (57%).
Integrale aanpak
Uit het onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut blijkt ook dat geweld niet het enige probleem is. Het merendeel van de gezinnen heeft te maken met een opeenstapeling van problemen: armoede, werkloosheid, alcoholgebruik, opvoedstress, psychische stoornissen. Dit vraagt om een integrale aanpak, waarbij oog is voor de samenhang tussen de diverse vormen van kindermishandeling en huiselijk geweld, de aanwezige risicofactoren en de problematiek bij de verschillende gezinsleden.
Kavita Parbhudayal: “Die samenhang herkennen we. Niet alleen in Den Haag, maar ook in de andere gemeenten. Daarom werken we als regio Haaglanden met vele ketenpartners samen aan het tegengaan van huiselijk geweld. Dit onderzoek laat ondubbelzinnig zien dat veiligheid in een gezin de verantwoordelijkheid is van iedereen; en dat het inderdaad een kwestie van lange adem is. Dat betekent dat we daar allemaal, ieder vanuit zijn eigen rol, hard aan moeten blijven werken”.
